گاهی موقعیت هایی به وجود می آید که با تمام تلاش والدین و به کارگیری مهارت ها، باز هم کودک در انجام کارهای اشتباه اصرار می کند. در این حالت والدین به فکر تنبیه کودک می افتند. تنبیه کودک موضوعی است که همه آن را تجربه کرده ایم. در زمان های قدیمی تر، اکثر والدین قدیمی تر از کتک زدن کودک برای تربیت و تنبیه او استفاده می کردند.
اما خوشبختانه امروز والدین آگاه تر شده اند و از اثرات مخرب تنبیه بدنی بر جسم و روح کودک و آسیب ها مادام العمر آن باخبر هستند. روانشناسان برای تنبیه کودک روش های مختلف و موثری ارائه داده اند؛ لازم است پدر و مادر ها باتوجه به روحیات فرزندان خود از هر یک استراتژی های مثبت تنبیه کودک استفاده کنند تا علاوه بر ایجاد نظم و تربیت صحیح کودک از آسیب به روح او جلوگیری کنند.
در ادامه به توضیح مفصل هدف از تنبیه کودک، تنبیه مثبت و تنبیه منفی کودک، تفاوت بین آن، و روش های تنبیه کودک می پردازیم. با ما همراه باشید.
به طور خیلی خلاصه و کامل باید بگوییم که هدف والدین از تنبیه کودک باید ایجاد نظم و انضباط و تربیت صحیح کودک باشد؛ نه تخلیه خشم و ناامیدی، خستگی و عقده های کودکی خود.
فرق بین تنبیه مثبت و منفی آنقدر ناچیز است که گاهی باعث سردرگمی والدین می شود. تنبیه مثبت در واقع واکنش مناسب و مطلوب به عمل اشتباه کودک است. در صورتی که واکنش پدر و یا مادر به اشتباه کودک، نامناسب باشد، یک تنبیه منفی اتفاق می افتد. برای مثال محرومیت محدود کودک از بازی با اسباب بازی موردعلاقه و یا تماشای کارتون محبوبش یک تنبیه مثبت است؛ در حالی که محرومیت کودک در شرکت در جشن تولد دوستش و یا تنبیه روانی او مانند تحقیر و برچسب زدن، از نمونه های تنبیه منفی است.
این نوع تنبیه از بدترین روش ها برای تربیت یک کودک است. گرچه در گذشته کتک زدن و تنبیه بدنی از رایج ترین شیوه های تربیتی والدین بوده؛ امروزه توسط روانشناسان و مشاوران کودک به شدت نهی می شود. البته بعضی معتقدند تنبیه بدنی ایمنم و خفیف به میزان اندک مانند ضربه زدن به باسن یک تتنبیه مثبت (البته نه تنبیه خوب) است. درحالی که تحقیقات نشان می دهد، تکرار این کار باعث از بین رفتن اعتماد بینکودک و والدین می شود و آینده او را متزلزل می کند.
بعد از تنبیه بدنی کودک، تنبیه روانی رتبه دوم انواع تنبیه را در بین والدین دارد. شاید امروزه باتوجه به افزایش سواد و آگاهی افراد جامعه، تنبیه جسمی کودک کم شده باشد؛ اما تنبیه روانی همچنان استفاده می شود. اثرات مخرب تنبیه روانی اگر گاهی بیشتر از تنبیه جسمی است.
از بهترین و صحیح ترین روش های تنبیه کودک تنبیه پیامد طبیعی است. یعنی چه؟ در این روش کودک با عواقب و نتایج کار اشتباه خود مواجه می شود. برای مثال اگر اتاق خود را مرتب نکن، والدین نباید این کار را به جای او انجام دهندف در نهایت هنگامی که با آشفتگی اتاق خود مواجه شود و نتواند اسباب بازی و یا لباس موردنظر خود را پیدا کند، راهی ندارد به جز آنکه ابتدا به نظافت اتاقش برسد.
اگر کودک هنگام شام دست از بازی نکشد، میز جمع می شود و دیگر برای او غذایی آماده نمی شود.
در کل این روش مسئولیت پذیری را به کودک آموزش می دهد و او متوجه می شود هر عملی که از او سر می زند نتایج و عواقبی دارد. پس لطفا کودک را از نتایج کارهایش نجات ندهید. (واضح است که منظور ما مواقع ضروری و حاد نیست.)
گاهی کودک کاری انجام می دهد که نمی توان صبر کرد تا با عواقب و پیامد طبیعی کارش مواجه شود. در این صورت زمان استفاده از تنبیه پیامد منطقی می رسد. اگر کودک بدون اجازه و در خیابان دوچرخه سواری کند، می توان بر فرض مثال او را 2 روز از بازی با دوچرخه محروم کرد.
اگر کودک حرف زشتی بزند و در تکرار آن اصرار کند و یا با والدین خود بد صحبت کند، با توجه به سن کودک او را به اتاقش بفرستید تا چند دقیقه در اتاق بماند.
این نوع از محرومیت های محدود و مناسب سن کودک که از آستانه تحمل او خارج نباشد، از جمله نمونه های اجرای تنبیه پیامد منطقی است.
همانطور که از نام این تنبیه برمی آید، تنبیه ای است که با رفتار و کردار نامناسب کودک ارتباط منطقی ندارد. مثل محرومیت های بزرگ و جریمه کردن کودک.
5 نوع از تنبیه را توضیح دادیم و گفتیم که تنبیه پیامد طبیعی و بعد تنبیه پیامد منطقی از بهترین روش های تربیتی گودک و ایجاد نظم و انضباط و مسئولیت پذیری در او است. بدتریم و مخرب ترین روش تربیت کودک کتک زدن و تنبیه جسمانی اوست. با این حال، گاهی کودک انقدر لجباز و سرکش است که با والدین با این روش ها به نتیجه نمی رسند. در چنین موقعیتی مشاوره روانشناسی یک گزینه فوق العاده است. پدر و ومادر باید هر دو برای جلسات مشاوره کودک زمان کافی را اختصاص دهند و قدم به قدم به اصلاح و بهبود رفترا کودک خود نزدیک شوند.
امیدوارم این مطلب برای شما والدین عزیز مفید بوده باشد. در مطالب بعدی به مهم ترین نکات در تنبیه کودک خواهیم پرداخت. همراه جاپاتوی باشید.
ممنون که تا انتها همراه ما بودید. برای مطالعه مطلب های دیگر درباره کودک و اسباب بازی می توانید سری به خواندنی جاپاتوی بزنید. هدف اسباب بازی جاپاتوی عرضه اسباب بازی های باکیفیت و با قیمت مناسب برای کودک های شاد ایرانی است.
پیشنهاد میکنم حتماً سری به سایت جاپاتوی بزنید تا با مقایسه محصولات مختلف و توضیحات هر محصول، بهترین انتخاب را برای هدیهدادن داشته باشید. برای مشاوره بیشتر هم میتوانید سری به بلاگ جاپاتوی بزنید، و با همکاران ما برای اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.
منابع: تلفیقی